"Ceza kaldırılabilir ama suç insanın içinde sonsuza kadar yaşar"   Zalimler suç imparatorluğu kurmuşlar sanki. Suç onların elinde meşruiyet kazanıyor. Suç sadece yasalara aykırı davranış olarak görülmemelidir. Tamam yasalara aykırılık zaten genel kabul gören bir suç tanımıdır. Fakat suç yasaları da aşan veya yasaların bulunmadığı yerlerde, toplumlarda da geçerliliği olan bir fiildir.   İşte böyle durumlarda ahlâk ve töreler devreye girer. Ahlâk ve törelere aykırı davranışlar suç olarak kabul görür. Ceza bu durumda yasa koyucu tarafından verilmediğinde, yerel otorite ya da bağlı bulunulan klan tarafından verilir.   Zaten sorun suçun tanımında veya verilen cezalardan çok, suçun giderek kanıksanmasında, sıradanlaşmasında yatar ki günümüzün yakıcı gündem maddesi budur.   Kolektif suç diye bir şey de vardır. Ve hatta denir ki "suç kolektifleştikçe büyür" bu söz genelde toplumdan topluma işlenen suçlarda söylenir. Nazi Almanya'sı buna en uygun örnektir. Günümüzde ise İsrail bu suçun baş aktörüdür.   Bu iki ülke örneğinde suç hem kolektifleşmiş hem de sıradanlaşmıştır. Bu konuda yine Nazi Almanya'sından çok ibretlik bir örnek verilir. Nazi subayları için suç o denli olağan hâle gelmiştir ki adamlar evlerinde gayet normal ve kendilerine göre ahlaklı, tutarlı aile babası rolü sürmüşlerdir. Aynı insanlar görev başında birer canavara dönüşmüşlerdir.   Kaderin cilvesine bakınız ki benzer insanî suçlar günümüzde canlı yayında, dünyanın önünde sofralarımıza kadar servis edilmektedir. Bu kez canavarlaşanlar, dönemin kurbanlarıdır.   Suç, bu iki örnekte de görüldüğü üzere tarihi, inançları, ideolojileri ve milletleri aşan bir olguya dönüşerek, bireysel sıfat kazanmaktadır. Suç, tüm alt ve üst kimlikleri kenara bırakarak insanî bir kimlik kazanmaktadır. İnsanların karşıtlarını suçla yaftalamarının faydası yoktur ki o potansiyeli hemen herkes taşınmaktadır.   Demek istediğim, kimsenin masum sayılamayacağı, yeri ve ortamı geldiğinde hemen herkesin suç işleyeceği gerçeğidir. Suç, insanî bir durum mudur? Ne yazık ki buna evet demek mecburiyetindeyiz.    Suç insan fıtratında vardır. Fakat onun tetiklenmesi önemlidir. Suç medyada, sinemada, TV'de, bilgisayar oyunlarında sürekli gündemdedir. Sıradanlaşmaktadır.. Kimi zaman izlenen bir film veya oynanan video oyunu tetikleyicidir. Daha çok ABD'de görmeye alıştığımız okul baskınları, yalnız kurt eylemleri bir tetiklenme sonucudur.    Suç, toplum içinde güzel çevresel etkilerle veya verilen eğitimle, maneviyatla, sevgiyle baskılanabilir. Ama ilk fırsatta ortaya çıkmakta hiç tereddüt etmez!