‘ARATOS’UN MEZARINI SOLİ’DE ARAMAK GİBİ BİR DERDİMİZ YOK’

Arkeologların, Tarsuslu gökbilimci filozof Aratos’un mezarının Soli’de olmadığına dair görüşleriyle bu konudaki tartışmalara nokta konulmuş gibi görünüyor. Yıllardır Soli (Pompeipolis) antik kentinde kazılar yapan Prof. Dr. Remzi Yağcı, 19 yüzyılda Soli’ye gelen Fransız gezgin Victor Langlois’in burada gördüğü ve “Kilikya’ya Yolculuk” adını taşıyan kitaba bir gravürlede resimlediği yapıyı Aratos’un mezarı diye adlandırmasından yola çıkarak,basına ve kamuoyuna “Aratos’un mezarı” diye yansıttı. Gezgin Victor Langlois, “Kilikya’ya Yolculuk” kitabında, gördüğü yapıları Helenizm ve Hristiyanlıkla özdeşleştirme çabası olarak, Tarsus’a geldiğinde, Demirkapı semtinde yer alan Muhammed Fellah Türbesini de St. Pier(tapınağı) mabedi olarak tanımlamış. Ancak, durumun hiç de Prof. Dr. Remzi Yağcı’nın iddia ettiğindenfarklı olduğu ve arkeologların ortak görüşüyle Aratos’un mezarının Soli’de olmadığı anlaşılmaktadır. Mersin Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ümit Aydınoğlu, İçel Tv’deAratos’un Penceresinden Felsefe Programında yaptığı konuşmada filozof Aratos’un mezarı konusuna da değinerek, “Aratos Tarsus’ta yaşamıştır. Geçen yüzyıllarda gezgin LangloisSoli’ye gelmiş. Orada bir anıt yapı görmüş. ‘Bu ne olabilir?’ diye düşünmüş ve ‘Bu Aratos’un mezarı olsun o zaman’ demiş. Hiç bir bilimsel dayanağı yok, verisi yok. O literatüreAratos’un mezarı olarak geçmiş. Kimse de sorgulamamış” dedi. Prof. Dr. Ümit Aydınoğlu, programda, “Biz arkeologların işi hikâye yazmak değil. Biz bilim insanıyız. Doğruyu söylemek zorundayız. Dolayısıyla Aratos’un mezarını Soli’de aramak gibi bir derdimiz yok. Mezarının Pella’da olduğunu zaten antik yazarlar söylüyorlar” diye konuştu. Aratos’un mezarı konusunda benzer başka akademik görüşler de bulunuyor. Mersin Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden arkeolog Prof. Dr. Murat Durukan, filozof Aratos’un mezarının Soli’de olmadığını kazıdaki yapının da Aratos dönemiyle ilgisi bulunmadığını daha önce belirtmişti. Çeşitli üniversitelerden arkeologlar ise Soli’de kazılan yerin mezar, hatta anıt mezar bile olmadığı görüşünü dile getiriyorlar. Prof. Dr. Murat Durukan da İçel Tv’deki konuşmasında,“Soli’deki kazıyı da yakından takip ediyoruz. Oranın Aratos’un öldüğü dönemle ilgilisi olmayan bir yapı olduğunu çıkan malzemelerden de söyleyebilirim. Aratos MÖ 3. yüzyılda ölmüş. Zaten Kilikya’da da ölmemiş. Yunanistan’da ölmüş. Yapının o dönemle alakası olmadığı arkeolojik malzemeyle de belgelenmiş oldu. Dolayısıyla bu Aratos’la alakası olmayan bir konudur” diye konuşmuştu. Tarsuslular filozofları Aratos’a 30 yıldır sahip çıkıyorlar, Aratos adına 20 yıldır bir felsefe dergisi yayınlanırken, adına felsefe okulu kuruldu, kentte felsefe adına festival, sempozyumve onlarca kültür sanat etkinliği yapılıyor.   Prof. Dr. Murat Durukan’ın, İçel Tv’deAratos’un Penceresinden Felsefe programında yaptığı konuşmanın linki Ÿhttps://sanat-magazin.com/sanatinicinden/kitap-tanitimi/victor-langlois-klikyaya-yolculuk/